Międzynarodowa konferencja naukowa
“Contemporary challenges of international criminal justice”, Kraków, 1 czerwca 2024 r.
Konferencja została zorganizowana przez Katedrę Postępowania Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz nowo powstałe Krakowskie Centrum Międzynarodowego Wymiaru Sprawiedliwości w Sprawach Karnych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej tematem były współczesne wyzwania międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. Celem spotkania była prezentacja spostrzeżeń teoretyków i praktyków międzynarodowego prawa karnego. W konferencji wzięło udział kilkadziesiąt osób z całego świata w tym sześcioro byłych lub obecnych sędziów Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze (MTK) oraz dwoje byłych prezesów tej międzynarodowej instytucji.
Konferencję otworzył i obradom przewodniczył dr hab. A. Światłowski, prof. UJ (Kierownik Katedry Postępowania Karnego UJ). Słowo wstępne wygłosili też prof. dr hab. B. Brożek (Prodziekan ds. nauki WPiA UJ) oraz prof. dr hab. P. Hofmański (b. Prezes MTK, Kierownik Krakowskiego Centrum Międzynarodowego Wymiaru Sprawiedliwości w Sprawach Karnych UJ). Spotkanie zostało podzielone na trzy panele eksperckie po których następowała każdorazowo dyskusja nad poruszanymi w poszczególnym panelu zagadnieniami.
Obradom pierwszego panelu przewodniczył J. F. Thony (b. Prokurator Generalny Francji, a obecnie prezes Międzynarodowego Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości w Sprawach Karnych i Praw Człowieka w Syrakuzach). Panelistami pierwszego panelu byli prof. dr E. Trendafilova (Przewodnicząca Sądu Specjalnego dla Kosowa oraz b. sędzia MTK), prof. dr hab. H. Kuczyńska (INP PAN), prof. dr C. Stahn (Uniwersytet w Lejdzie) oraz prof. dr Ch. Safferling (dyrektor Międzynarodowej Akademii Zasad Norymberskich). Paneliści poruszyli zagadnienia komplementarności jurysdykcji MTK, rozkładu odpowiedzialności za ściganie zbrodni międzynarodowych, rozwoju krajowych mechanizmów ścigania zbrodni międzynarodowych, wdrażanie materialnych przepisów Statutu Rzymskiego w krajowych porządkach prawnych, procesu budowania spójnego systemu międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, partycypacji krajów i MTK w ustanowieniu nowych warunków bezpieczeństwa na świecie, wpływu międzynarodowego systemu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych na bezpieczeństwo międzynarodowe i sytuację geopolityczną na świecie oraz wpływu orzecznictwa MTK na zagadnienie komplementarności.
Drugi panel odbył się pod przewodnictwem prof. dr hab. P. Wilińskiego (UAM w Poznaniu, sędzia SN). Głos ekspercki zabrali w tym panelu kolejno prof. dr K. Ozaki (b. sędzia MTK, Uniwersytet Chuo w Tokio), prof. dr Claus Kreβ (Uniwersytet w Kolonii) oraz prof. dr P. Kovacs (sędzia MTK). Przedyskutowano zagadnienia zakresu jurysdykcji MTK i perspektyw jej rozszerzenia, pożądanych poprawek do mechanizmu rozszerzania jurysdykcji MTK w odniesieniu do zbrodni agresji oraz jurysdykcji MTK i immunitetu głowy państwa.
Obradom trzeciego panelu przewodniczyła prof. dr S. Fernandez de Gurmendi (b. prezes MTK oraz b. prezes Zgromadzenia Stron Statutu Rzymskiego). Panelistami pierwszego panelu byli Chang-ho Chung (sędzia MTK), dr hab. K. Kremens, LL.M. (UWr) oraz prof. dr M. Caianiello (Uniwersytet w Bolonii). Paneliści poruszyli zagadnienia roli nowych technologii w systemie międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, wpływ nowych technologii na procedowanie MTK, możliwości, zagrożeń i perspektyw związanych z wykorzystaniem nowych technologii w międzynarodowym wymiarze sprawiedliwości w sprawach karnych, możliwości zastosowania sztucznej inteligencji w międzynarodowym wymiarze sprawiedliwości w sprawach karnych, nowych technologii oraz procesu zabezpieczania i zbierania dowodów w międzynarodowym wymiarze sprawiedliwości w sprawach karnych oraz nowych technologii w kontekście praw stron i innych uczestników międzynarodowych postępowaniach karnych.
Po każdym panelu następowała ożywiona dyskusja, a całość zwieńczyło podsumowanie konferencji przez prof. dr hab. P. Hofmańskiego, który na koniec zapowiedział podobne spotkanie w przyszłości. Konferencja dostarczyła wiele wartościowych uwag de lege lata oraz propozycji de lege ferenda.
Mateusz PopielDoktor nauk prawnych (UJ), nr ORCiD: 0000-0003-0035-1735.