Konferencja została zorganizowana przez Katedrę Postępowania Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prokuraturę Krajową oraz Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia. Miejscem obrad było Centrum Dydaktyczne Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Krupniczej 33a w Krakowie. Jej tematem były współczesne problemy i wyzwania stojące przed prokuraturą, organami ścigania i wymiarem sprawiedliwości w sprawach karnych. Celem spotkania była konfrontacja spostrzeżeń teoretyków i praktyków szeroko pojętego prawa karnego. W konferencji wzięło udział kilkadziesiąt osób z całej Polski, w tym przede wszystkim prokuratorzy, sędziowie, adwokaci, radcy prawni, ale także spore grono nauczycieli akademickich. Konferencję otworzył i słowo wstępne wygłosił w pierwszej kolejności dr hab. A. Światłowski, prof. UJ (Kierownik Katedry Postępowania Karnego UJ). Na wstępie głos zabrali w następnej kolejności także przedstawiciele pozostałych współorganizatorów – z ramienia Prokuratury Krajowej był to Zastępca Prokuratora Krajowego prok. M. Jamrogowicz, a z ramienia Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia Prezes Zarządu prok. R. Kmieciak. Obradom pierwszego panelu przewodniczyła prok. M. Duszyńska (Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia).

Panelistami pierwszego paneli byli prok. dr M. Gabriel-Węglowski (Prokuratura Regionalna w Gdańsku), adw. dr hab. D. Szumiło-Kulczycka, prof. UJ oraz SSA dr hab. B. Nita-Światłowska, prof. UEK. Prok. dr M. Gabriel-Węglowski poruszył zagadnienie relacji Prokuratury a Policji, przedstawiając szereg uwag krytycznych o tej drugiej instytucji. Zwrócił m. in. uwagę na konieczność dyskusji nad reformą Policji w kontekście słabości braku wyraźnego wykształcenia pionu dochodzeniowo-śledczego Policji. Adw. dr hab. D. Szumiło-Kulczycka, prof. UJ mówiła o Prokuraturze w kontekście trybów konsensualnych i zwróciła uwagę na fakt, że wyrosły one na krytyce tradycyjnego wymiaru sprawiedliwości, wskazała na role prokuratora jako strażnika zasady legalizmu oraz na brak mechanizmów nastawionych na pragmatyzm procesowy oraz postulowała zwiększenie roli zasady oportunizmu i gwarancji niezależności Prokuratury i niezależności prokuratora. Zgodziła się z przedmówcą odnośnie do konieczności stworzenia pionu dochodzeniowo-śledczego w Policji, wskazując, że to Policja jest pierwszym podmiotem od którego powinien wychodzić konsensualizm karnoprocesowy. SSA dr hab. B. Nita-Światłowska, prof. UEK mówiła z kolej o Prokuratorze w kontekście zasady kontradyktoryjności.

Poruszyła ona w swym wystąpieniu takie zagadnienia jak warunki sporności procesu, przywiązania prokuratora do zakotwiczonej konstytucyjnie zasady legalizmu, uregulowaniu kontradyktoryjnym dysponowaniem skargą oskarżycielską oraz naprawieniem szkody z art. 46 k.k. i dysponowaniem zarzutem przedawnienia w kontekście zasady kontradyktoryjności. Poruszyła także zagadnienie wielkiej reformy procesu karnego z 2013 r. z perspektywy zasady kontradyktoryjności. Drugi panel odbył się pod przewodnictwem r. pr. dr hab. M. Rusinka. Głos ekspercki zabrali w tym panelu kolejno SSN dr hab. M. Wąsek-Wiaderek, prof. KUL, adw. dr S. Głogowska (UJ) oraz prok. B. Laszczak ze Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia. SSN dr hab. M. Wąsek-Wiaderek, prof. KUL mówiła o relacji prokuratora i sądu. Przedstawiła założenia pożądanych, jej zdaniem, zmian w obrębie procedury karnej, wymieniając w tym zakresie m. in. wzmocnienie konsensualizmu, uaktywnienie prokuratora jako oskarżyciela publicznego na rozprawie, zniesienie dominującej pozycji prokuratora w postępowaniu sądowym, przemodelowanie roli prokuratora w postępowaniu kasacyjnym. Jako druga w tym panelu głos zabrała adw. dr S. Głogowska, która mówiła o relacji prokuratora z zagranicą, przedstawiając „zagraniczne” aspekty działalności Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, poruszając zagadnienie 10. Rundy ewaluacyjnej European Investigation Order, Prokuratury Europejskiej w kontekście działu XIIa k.p.k. oraz postulowała wprowadzenie odrębnej ustawy o współpracy w sprawach karnych. Jako trzeci w tym panelu głos zabrał prok. B. Laszczak (LSO) skupiając się w swym wystąpieniu na kwestiach relacji prokuratury i nowych technologiach, czyli wyzwaniach, problemach i szansach polskiej prokuratury.

Prelegent poruszył m. in. zagadnienia dotyczące nowoczesnej przestępczości i zachodzących w tym obszarze zmiana, erze post-covid w dziejach przestępczości, relacji technologii i prawa, problematyce dopuszczalności w kontekście sprawy EncroChat i wyroku TSUE C-670-22, spraw SkyECC, ANOM, Starlinger oraz kazusu aplikacji Telegram i jej założyciela P. Durowa. Po przerwie obiadowej uczestnicy konferencji podzielili się na trzy zespoły tematyczne. Pierwszy obejmował dyskusje na temat relacji prokuratura a sądu (moderatorem był prok. A. Malinowska-Bizon, LSO, a uczestnikiem dyskusji m. in. SSN dr hab. M. Wąsek-Wiaderek, prof. KUL), drugi obejmował dyskusje na temat relacji prokuratora a trybów konsensualnych (moderatorem był SSO dr M. Czajka, a uczestnikiem dyskusji m. in. adw. dr hab. D. Szumiło-Kulczycka, prof. UJ), a trzeci obejmował dyskusje na temat relacji prokuratora a kontradyktoryjności (moderatorem był prok. A. Antoniak-Drożdż, LSO, a uczestnikiem dyskusji m. in. SSA dr hab. B. Nita-Światłowska, prof. UEK). W trzeciej grupie dyskutowano na temat procesu kontradyktoryjnego, a mianowicie próbowano odpowiedzieć sobie na pytanie czy należy wrócić do procesu kontradyktoryjnego, a jeśli tak, to w jakiej formie i czy przyspieszyłoby to proces karny. Zwrócono uwagę, że reformę wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych powinno się zacząć od Policji, ale rozważyć należałoby m. in. także kwestie obecności prokuratora na rozprawach, czy kwestie niezależności prokuratorów w kontekście wzięcia większej odpowiedzialności za swoje decyzje.

W drugiej części dyskusji w zespołach powstały dwie grupy tematyczne. Pierwsza obejmowała relację prokuratora a Policji (moderatorem był dr hab. A. Światłowski, prof. UJ, a uczestnikiem dyskusji m. in. prok. dr M. Gabriel-Węglowski). Natomiast druga grupa obejmowała zagadnienia relacji prokuratora a zagranicy oraz prokuratora a nowych technologii. Moderatorami drugiego panelu byli prok. M. Przybycień (LSO), adw. dr S. Głogowska (UJ) oraz prok. B. Laszczak (LSO), a uczestnikiem dyskusji m. in. dr P. Czarnecki (UJ). Poruszono między innymi zagadnienia takie jak Europejski Nakaz Dochodzeniowy (END) i zastanawiano się, czy powinien on być realizowany przez prokuratury rejonowe, czy hierarchicznie wyżej usytuowane jednostki i ich Wydziały Obrotu z Zagranicą. Dyskutowano także o cyfryzacji prokuratury i administracji publicznej. Drugi dzień dyskusji otworzył panel dotyczący niezależności prokuratury. Jego moderatorem był prof. dr hab. A. Górski (UJ), a wśród panelistów znaleźli się dr hab. K. Kremens, prof. UWr, prok. dr M. Mistygacz (UW, LSO) oraz prok. J. Onyszczuk (LSO). Dr hab. K. Kremens, prof. UWr mówiła o zmianach w strukturze Prokuratury i jej niezależności zewnętrznej, a prok. dr M. Mistygacz (UW, LSO) i prok. J. Onyszczuk (LSO) o jednolitym statusie prokuratora i niezależności wewnętrznej Prokuratury.

Następnie dyskutanci podzielili się na dwie grupy. Pierwsza swą tematyką obejmowała zmiany w strukturze Prokuratury i jej niezależność zewnętrzną (moderatorem był r. pr. dr M. Żak, UJ, a uczestnikiem dyskusji była m. in. dr hab. K. Kremens, prof. UWr), a druga grupa swą tematyką obejmowała jednolity status prokuratora i niezależność wewnętrzną Prokuratury (moderatorem była prok. dr M. Szeroczyńska, LSO, a uczestnikami dyskusji m. in. prok. dr M. Mistygacz, UW, LSO oraz prok. J. Onyszczuk, LSO). Na koniec nastąpiło podsumowanie dyskusji w poszczególnych zespołach. Konferencja dostarczyła wiele wartościowych uwag de lege lata oraz propozycji de lege ferenda. Znając organizatorów oraz biorąc pod uwagę także fakt, ze była to już czwarta konferencja z tego cyklu, to w przyszłości można się spodziewać kolejnych owocnych spotkań.

Mateusz Popiel

Adwokat (niewykonujący zawodu), doktor nauk prawnych (UJ), adiunkt na Akademii WSB, nr

ORCiD: 0000-0003-0035-1735