W związku z istniejącą potrzebą informacji dotyczącej sytuacji materialnej adwokatów-emerytów Ośrodek Badawczy Adwokatury w marcu br. zwrócił się do Okręgowych Rad Adwokackich z prośbą o udzielenie odpowiedzi na krótką ankietę zawierającą następujące pytania:

1. Jaka jest liczba adwokatów-emerytów w Państwa Izbie?
2. Czy przy Izbie działa koło emerytów?
3. Czy organizują Państwo zajęcia dla adwokatów-emerytów?
4. Czy i jaką opieką Izba otacza adwokatów-emerytów?
5. Czy działa kasa zapomogowo-pożyczkowa lub inna forma pomocy finansowej dla adwokatów-emerytów?
6. Czy wśród seniorów są osoby w trudnej sytuacji materialnej i czy Izba wspiera je w jakikolwiek sposób?

Na ankietę odpowiedziały wszystkie, oprócz Okręgowej Rady Adwokackiej w Bydgoszczy, izby adwokackie. Poniżej przedstawiamy omówienie wyników ankiety

Liczba adwokatów-emerytów w Polsce wynosi 995 osób (stan na 28 lutego 2013 r.). W poszczególnych izbach liczba adwokatów-emerytów jest bardzo różnorodna – od 6 (Okręgowa Rada Adwokacka w Bielsku-Białej) do 308 osób (Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie). Przy siedmiu izbach, których członkowie-emeryci stanowią grupę kilkudziesięcioosobową, działają koła emerytów, które umożliwiają utrzymywanie kontaktów oraz wymianę doświadczeń: w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Krakowie (Konwent Seniorów), Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Warszawie (Koło Emerytów i Rencistów), Wrocławiu. Bardzo prężnie działa koło warszawskie – zapewnia zainteresowanym adwokatom-seniorom comiesięczne spotkania klubowe, spotkania świąteczne, wieczorki taneczne oraz wycieczki krajoznawcze.

Rady, w których nie działają koła emerytów, choć nie organizują zajęć-imprez przeznaczonych specjalnie dla emerytów, to zapraszają seniorów na wszystkie wydarzenia organizowane przez izbę: uroczystości samorządowe (ślubowania, zgromadzenia), szkolenia i sympozja, wydarzenia kulturalne (spotkania autorskie, koncerty), spotkania świąteczne i noworoczne.

Na pytanie, jaką opieką izby otaczają adwokatów-emerytów, wszystkie izby deklarują finansowe wsparcie – doraźne lub stałe. Dla przykładu ORA w Opolu wypłaca comiesięczne zapomogi w wysokości 160 zł dla 12 z 18 emerytów-członków Izby. W dwunastu radach działają Fundusze bądź Komisje Wzajemnej Pomocy, Fundusz Samopomocy Koleżeńskiej lub Pomocy Adwokatom-Emerytom, w ramach których, po rozpatrzeniu wniosków, pokrywane są ewentualne wydatki związane z pomocą finansową dla adwokatów-emerytów lub adwokatów, którzy z przyczyn losowych znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej – zasiłki doraźne, zapomogi comiesięczne, zapomogi bezzwrotne oraz pożyczki.

Większość rad udziela stałego wsparcia finansowego kilku–kilkunastu potrzebującym oraz doraźnego wsparcia na podstawie składanych wniosków. Niekiedy rady przejawiają własne inicjatywy w opiece nad seniorami: Wielkopolska Izba Adwokacka stara się uzyskać informacje na temat seniorów, którzy potrzebują pomocy i wsparcia. W sytuacji kiedy seniorzy sami nie są w stanie zwrócić się o pomoc, Izba Adwokacka w Warszawie zatrudnia pracownika socjalnego, który rozeznaje potrzeby adwokatów-emerytów i rencistów. Okręgowa Rada Adwokacka w Krakowie od przeszło 40 lat zatrudnia lekarza, który 2 razy w tygodniu przyjmuje adwokatów w urządzonym i wyposażonym przez ORA gabinecie lekarskim, a gdy zachodzi taka konieczność, udaje się także na wizyty domowe.

Celem ankiety jest wprowadzenie jednolitych przepisów dotyczących sytuacji materialnej adwokatów-emerytów w całej Polsce. Motorem mobilizującym zajęcie się tematem sytuacji finansowej adwokatów-seniorów były niepokojące sygnały o ich sytuacji życiowej. W związku z powyższym w OBA została powołana Komisja, na czele której stoi dr adw. Monika Zbrojewska. Członkami natomiast są adw. Andrzej Bąkowski, adw. Agnieszka Jaskólska oraz adw. Piotr Nowakowski. Komisja, po wstępnych rozmowach i badaniach, przygotowała niniejszą informację. W najbliższym czasie ma zająć się opracowaniem przepisów regulujących status i sytuację adwokatów-emerytów. Wszystkie informacje będą publikowane w „Palestrze”.