W dniach 19–21 października 2014 r. w Ośrodku Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w Dębem k. Serocka Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego zorganizowała konferencję pt. „Postępowanie w sprawach o wykroczenia – w poszukiwaniu optymalnego modelu”. W spotkaniu wzięło udział kilkudziesięciu przedstawicieli teorii i praktyki postępowania wykroczeniowego, a ich celem było przedyskutowanie najbardziej kontrowersyjnych kwestii w tej materii. Prelegentami byli: prof. Ucz. Łaz. dr hab. Ryszard Stefański, który przedstawił referat dotyczący najważniejszych problemów aktualnie obowiązującego modelu postępowania w sprawach o wykroczenia; prof. UW dr hab. Maria Rogacka-Rzewnicka, z referatem na temat prawnoporównawczych aspektów modeli postępowania wykroczeniowego w wybranych krajach europejskich; adwokat Renata Degener – prawnik w Europejskim Trybunale Praw Człowieka, która przedstawiła standardy strasburskie obowiązujące w postępowaniu wykroczeniowym, oraz prof. UJ dr hab. Piotr Tuleja, prezentujący standardy w zakresie wykroczeń, jakie wynikają z przepisów Konstytucji RP.

Lektura pierwszego akapitu mogłaby prowadzić do wniosku, że tekst będzie typowym sprawozdaniem z konferencji naukowej – nic jednak bardziej mylnego! Tytuł bowiem wyraźnie wskazuje, że przedmiotem tej krótkiej wypowiedzi pisemnej będzie Sędzia Sądu Najwyższego, a wcześniej przez lata znakomity adwokat – Stanisław Zabłocki. Był on bowiem głównym bohaterem wskazanej wyżej konferencji, ponieważ w drugim dniu obrad potajemnie zorganizowano uroczystość wręczenia Księgi Jubileuszowej poświęconej Sędziemu Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40 lat pracy zawodowej pt: Fiat iustitia pereat mundus. Publikacja pod redakcją SSN prof. Piotra Hofmańskiego została wydana przez wydawnictwo LexisNexis, przy czym należy podkreślić, że powstała przy współpracy i dofinansowaniu Naczelnej Rady Adwokackiej.

Sędziego Zabłockiego czytelnikom „Palestry” nie trzeba przedstawiać, ale warto młodszym przedstawicielom adwokatury przynajmniej przypomnieć, że ten absolwent WPiA UW, po aplikacji sądowej w latach 1974–1976, a następnie adwokackiej w latach 1978–1980, do 1991 r. wykonywał zawód adwokata w Izbie Adwokackiej w Warszawie, w lutym 1991 r. zaś został sędzią Sądu Najwyższego, gdzie aktualnie pełni funkcję Przewodniczącego I Wydziału zagadnień prawnych Izby Karnej SN. Od lipca 1991 r. jest członkiem Państwowej Komisji Wyborczej, a od ponad dekady niezwykle aktywnym członkiem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego. Dodajmy, że po studiach przez kilka lat był dydaktykiem na Wydziale Prawa i Administracji UW.

Uroczystość, na której zjawili się liczni przedstawiciele palestry, rodzina i przyjaciele Jubilata w osobach: żony Joanny, Syna z Żoną i Wnuczką, Córki, siostry prof. Marii Zabłockiej z mężem prof. Janem Zabłockim, prezesa NRA adw. Andrzeja Zwary, adw. Czesława Jaworskiego, adw. prof. Piotra Kardasa i adw. dr. hab. Adama Redzika, od kilku miesięcy była przygotowywana w całkowitej tajemnicy. Nie tylko przysłowiem, ale też absolutną prawdą jest stwierdzenie, że o tajemnicy można mówić wyłącznie wówczas, gdy o danej informacji wie wyłącznie jedna osoba; gdy wiedzą dwie, to nie ma tajemnicy, a jeśli wiedzą trzy osoby, to wówczas można z całą pewnością stwierdzić, że jest to wiedza dostępna powszechnie. Tajne przygotowania obejmowały nie tylko zbieranie tekstów do publikacji, sporządzenie listy uczestników, ustalenie harmonogramu uroczystości, ale również koordynację przyjazdu gości do ośrodka, zapewnienie awaryjnej sali na wypadek deszczu, a nawet przygotowanie kilkunastu rodzajów krawatów w różnych deseniach, na wypadek gdyby elegancko ubrany Sędzia Zabłocki w ferworze dyskusji pozostawił swój krawat w pokoju gościnnym.

Z tej okazji laudacje i gratulacje na cześć Jubilata wygłosili przedstawiciele nauki oraz inni znamienici goście. Gospodarzem uroczystości był przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego SSN prof. Piotr Hofmański, który przywitał zgromadzonych przedstawicieli wszystkich środowisk prawniczych, po czym wygłosił laudację na cześć Jubilata. Stwierdził, że Sędzia Zabłocki tak naprawdę występuje w dniu dzisiejszym w poczwórnej roli, bowiem jako Sędzia Sądu Najwyższego, członek Państwowej Komisji Wyborczej, wieloletni członek komisji kodyfikacyjnych oraz przedstawiciel świata prawniczego, który wniósł wielki wkład szczególnie w rozwój myśli prawa i procesu karnego. Poinformował o kulisach powstania księgi, podkreślając, że kilkudziesięciu autorów na niemal 700 stronach próbowało w swoich tekstach nawiązać do ogromnego dorobku Jubilata.

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf złożyła gratulacje od całego środowiska sędziowskiego, życząc Jubilatowi wielu lat w tak świetnej formie i… urodzie. Podkreśliła wielkie umiejętności dydaktyczne Jubilata, a także niezwykłą wiedzę, nie tylko z zakresu procesu karnego. Równocześnie podziękowała mu za wsparcie w pełnieniu przez nią obowiązków Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Stefan Jaworski podkreślił, że jest dużym wyróżnieniem dla kierowanej przez niego instytucji, że Stanisław Zabłocki jest członkiem Państwowej Komisji Wyborczej i swoją postawą, wiedzą, warsztatem pracy wspaniale spełnia powierzoną funkcję.

Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej adw. Andrzej Zwara przypomniał, że Stanisław Zabłocki przez 11 lat wykonywał zawód adwokata i w opinii środowiska palestry nadal jest adwokatem, „nawet jeśli przejściowo pełni się funkcję sędziego Sądu Najwyższego”. Podkreślił nie tylko talent adwokacki, ale i wybitne zdolności dydaktyczne Sędziego Zabłockiego, który był również członkiem Ośrodka Badawczego Adwokatury oraz szefem szkolenia Izby Adwokackiej w Warszawie, a od 1991 r. jest członkiem Komitetu Redakcyjnego „Palestry” oraz autorem 56 artykułów w „Palestrze”. Prezes NRA zażartował, że moment, w którym adwokat Zabłocki został sędzią, był z jednej strony stratą dla środowiska adwokackiego, ale równocześnie był to zysk, w ten bowiem sposób z powodu swojej wiedzy nie jest konkurentem dla kolegów adwokatów. W imieniu środowiska adwokatury bukiet czerwonych róż wręczyli redaktor naczelny „Palestry” adw. Czesław Jaworski oraz adw. prof. Piotr Kardas, a prezes NRA Andrzej Zwara wyraził radość, że adwokat dołączył do tak elitarnego grona sędziów, obiecując, że księga jubileuszowa zostanie umieszczona w Muzeum Adwokatury Polskiej. Wskazał, że sędzia Zabłocki wywiera ogromny wpływ na środowisko adwokatów i aplikantów adwokackich.

W imieniu całego środowiska prawniczego laudację wygłosił prof. Stanisław Waltoś, który podkreślił, że dokonania Stanisława Zabłockiego są tak wielkie, iż nie sposób byłoby ich streścić nawet w kilkugodzinnym przemówieniu. Wyraził żal, że sam był zbyt mało stanowczy, aby zmusić Stanisława Zabłockiego do kontynuowania kariery na uczelni, co z całą pewnością skutkowałoby uzyskaniem przez sędziego Zabłockiego najwyższych tytułów naukowych. Podkreślił, że lista publikacji Jubilata jest długa, a co więcej – niemal wszystkie są aktualne, pełne świeżego i oryginalnego spojrzenia na omawianą materię, szczególnie że wiele z tych publikacji wyznacza nowy paradygmat w nauce prawa karnego materialnego i procesowego. Zaznaczył, że Stanisław Zabłocki publikował we wszystkich liczących się czasopismach naukowych i dziś każde z tych czasopism z niecierpliwością oczekuje na tekst od niego.

Następnie prof. Piotr Hofmański, prof. Piotr Kardas i prof. Paweł Wiliński wręczyli Jubilatowi księgę pamiątkową, a Jubilat wygłosił przemówienie.

Stanisław Zabłocki zapewnił, że jest do tego stopnia zaskoczony, iż trudno mu uwierzyć, że wszystko było zorganizowane w tajemnicy. Podziękował Żonie Joannie za wsparcie, a także pozostałym członkom rodziny za to, że są z nim obecni w tak ważnym dla niego dniu. Wyraził wdzięczność wszystkim, którzy poświęcili czas, aby przygotować tę księgę, i podziękował, że ma tak wielu przyjaciół, na których zawsze może liczyć.

Następnie prof. Andrzej Zoll, dziękując Stanisławowi Zabłockiemu za pracę na rzecz poprawy prawa polskiego w imieniu wszystkich zgromadzonych, wzniósł toast, życząc Jubilatowi, aby podniosła i szczera atmosfera dnia dzisiejszego towarzyszyła Mu na długo.

Na koniec Minister Sprawiedliwości Cezary Grabarczyk podziękował Stanisławowi Zabłockiemu za wielkie zasługi na rzecz praworządności w Polsce i osobistą współpracę w toku prac parlamentarnych.

Warto wyrazić nadzieję, że tytuł księgi jubileuszowej będzie przesłaniem dla wszystkich, którzy w swojej pracy stosują przepisy dowolnej gałęzi prawa: „Niech stanie się sprawiedliwość, choćby miał zginąć świat”.

Pozwolę sobie także w swoim własnym imieniu życzyć Sędziemu Zabłockiemu dalszych sukcesów, nie tylko na karnoprocesowej niwie. Zdając sobie sprawę z tego, że nigdy nie zabiegał Pan o stopień akademicki, z pełnym przekonaniem mogę powiedzieć w imieniu całej nauki prawa: dla nas zawsze jest Pan Profesorem!

Plurimos annos, Panie Sędzio!

Paweł Czarnecki

Do życzeń dla naszego stałego współpracownika, recenzenta, a nade wszystko przyjaciela dołącza się Kolegium, Redakcja oraz Redaktor Naczelny „Palestry”.