Na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Radomiu (UTH) odbyła się w dniach 25–26.11.2021 r. zorganizowana przez Katedrę Prawa Prywatnego konferencja naukowa „Poszukiwanie prawdy w procesie cywilnym – ideał czy rzeczywistość?”. Przewodniczącym Komitetu Naukowego tej konferencji był dr hab. Mariusz Wieczorek, a Komitetowi Organizacyjnemu przewodniczyła adw. dr Monika Strus-Wołos. W części merytorycznej konferencji w dniu 26.11.2021 r. odbyły się cztery interesujące panele dyskusyjne.
W ramach pierwszego panelu – „Aksjologiczne i filozoficzne aspekty poznania prawdy”, moderowanego przez dr. hab. Sławomira Patyrę, profesora UTH, referaty przedstawili:
- dr hab. Tadeusz Zembrzuski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego – „Prawda jako wartość sprawiedliwego procesu”,dr Paweł Skuczyński – „Pojęcie prawdy w ujęciu filozoficznym”,
- ks. dr hab. Sławomir Fundowicz, prof. UTH – „Czy ograniczenia w dochodzeniu do prawdy obiektywnej mogą powodować konflikt między ius a lex?”,
- sędzia SN dr hab. Leszek Bosek, prof. Uniwersytetu Warszawskiego – „Prawda jako zasada konstytucyjna”,
- sędzia SN w st. spocz. Henryk Pietrzkowski – „Dylematy sędziego sądu prawa”.
Uwagę słuchaczy wzbudziło w szczególności wystąpienie prof. T. Zembrzuskiego, w którym wskazywał on na obskurantyzm procesowy, wynoszenie na piedestał pośpiechu procesowego i zauważalną pogardę dla skrupulatności legislacyjnej. Spośród głosów w dyskusji inspirujące były refleksje sędziego SN w st. spocz. Jacka Gudowskiego na temat wpływu postmodernizmu na proces cywilny, który staje się strategiczną grą losową.
W drugim panelu – „Wybrane zasady postępowania cywilnego umożliwiające i ograniczające poznanie prawdy w procesie cywilnym”, w którym moderatorem był sędzia SN prof. dr hab. Karol Weitz z Uniwersytetu Warszawskiego, głos zabrali:
dr hab. Kinga Flaga-Gieruszyńska, prof. Uniwersytetu Szczecińskiego – „Pojęcia prawdy formalnej i materialnej w procesie cywilnym”,
- prof. dr. hab. Andrzej Jakubecki, z UMCS – „Zasada kontradyktoryjności a poznanie prawdy w procesie cywilnym”),
- prof. dr. hab. Sławomir Cieślak z UŁ – „Poznanie prawdy w procesie cywilnym a formalizm procesowy”,
- sędzia SN w st. spocz., prof. dr hab. Tadeusz Wiśniewski z ALK – „Poznanie prawdy a model postępowania odwoławczego”,
- sędzia SN w st. spocz. Irena Gromska-Szuster – „Dylematy sędziego sądu prawa”).
Szkoda, że z uwagi na ograniczone ramy czasowe wystąpienia te – wielce interesujące tak dla akademików, jak i praktyków – musiały być skracane.
Panel trzeci – „Środki dowodowe umożliwiające i ograniczające poznanie prawdy w procesie cywilnym”, moderowany był przez dr hab. Joannę Smarż, prof. UTH, a referentami byli:
- dr hab. Andrzej Torbus, prof. Uniwersytetu Śląskiego – „Umowy dowodowe a poznanie prawdy”,
- dr hab. Agnieszka Góra-Błaszczykowska, prof. Akademii Sztuki Wojennej – „Dowód z zeznań świadka a poznanie prawdy”),
- adw. dr Monika Strus-Wołos, adiunkt w UTH – „Prekluzja dowodowa czy prekluzja „objętościowa?”(brawa za referat i ogromny wkład w przygotowanie całej konferencji!),
- adw. dr Marcin Białecki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, który on-line wygłosił wystąpienie – „Poznanie prawdy a tzw. trudne sprawy, ze szczególnym uwzględnieniem uprowadzeń rodzicielskich”,
- sędzia SN w st. spocz. Antoni Górski – „Sąd Najwyższy jako sąd prawa a możliwość uwzględniania nieprawidłowości w zakresie ustaleń faktycznych”.
Na ostatni, czwarty panel – „Rola sądu i stron w dążeniu do poznania prawdy w procesie cywilnym”, moderowany przez sędziego WSA w Warszawie Jarosława Łuczaja, składały się wystąpienia:
- dr Urszuli Żółtak, sędziego sądu rejonowego – „Sędzia aktywny czy pasywny – rola sądu w poznaniu prawdy”,
- adw. dr. Andrzeja Malickiego – „Rola pełnomocników procesowych w dążeniu do poznania prawdy”),
- dr. hab. Mariusza Wieczorka, prof. UTH – „Poznanie prawdy w postępowaniu odrębnym z zakresu prawa pracy”,
- sędziego sądu rejonowego Zbigniewa Miczka – „Dylematy sędziego sądu faktów”.
Temat konferencji został doskonale wybrany. Program był tak bogaty, że z powodzeniem mógłby zająć i trzy dni, co umożliwiłoby przedstawienie referatów bez skrótów i pospiechu. Pozostaje życzyć organizatorom, aby następnym razem pokaźny budżet pozwolił im przygotować dłuższą konferencję. Należy podkreślić wysoki poziom merytoryczny wszystkich wystąpień i głosów w dyskusji. Szczególnym walorem konferencji były głosy sędziów Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Nie ulega wątpliwości 25 i 26 listopada 2021 r. Radom był stolicą polskiego procesu cywilnego.
Dobrze się stało, że patronatu konferencji udzielili m.in. prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Radomiu i Prezes Ośrodka Badawczego Adwokatury, a patronat medialny objęła „Palestra”.
Andrzej Tomaszek
Autor jest adwokatem (ORA w Warszawie), członkiem Naczelnej Rady Adwokackiej.